Trang chủ › Lịch sử Hội dòng › Tìm về nguồn cội

Tìm về nguồn cội

1237

TIỂU SỬ ĐẤNG SÁNG LẬP

Đức Cha Paul Seitz 1906 - 1984

Đức Cha Paul Seitz (tên đầy đủ là Paul Léon Seitz) sinh ngày 22.12.1906 tại Le Havre, Giáo xứ Notre Dame, Giáo Phận Rouen (nay là Giáo Phận Le Havre), nước Pháp. Lớn lên trong một gia đình có truyền thống đạo đức, ngài là con út trong số ba người con. Ơn gọi Linh mục của ngài được người mẹ nuôi dưỡng và lớn dần theo giòng thời gian. Nếp sống đạo đức của gia đình và tinh thần hướng đạo sinh, đã tạo nên một Paul Seitz luôn sống theo tôn chỉ: “Phụng sự Thiên Chúa trên hết, có tinh thần thượng võ, coi cuộc sống như một trò chơi lớn”.1 Năm 1925, ngài vào Chủng viện Saint Martin de Fontgombault. Bốn năm sau (1929), ngài xin gia nhập Chủng viện Hội Thừa Sai Paris (MEP). Ngày 04.07.1937, ngài thụ phong Linh mục và nhận bài sai đến làm việc tại Hà Nội, Việt Nam. Ngay khi đến Việt Nam, ngài học tiếng Việt và lấy tên là Phaolô Kim. Bề trên lần lượt bổ nhiệm ngài vào các chức vụ: Phó xứ Nhà Thờ Chính Tòa Hà Nội, Tuyên Uý trường Trung học Albert Sarraut, Giám đốc Công Giáo Tiến Hành...
 

Trong bất cứ chức vụ nào, ngài luôn sống tinh thần khó nghèo, hiền lành và khiêm hạ. Điểm nổi bật nơi ngài là tình thương dành người nghèo khổ, bệnh tật, ít học, giới lao động và trẻ mồ côi. Năm 1943, ngài thành lập Gia đình Têrêsa tại Hà Nội, tiếp nhận các thanh thiếu niên nghèo và bị thất lạc gia đình. Ngày 19.06.1952, ngài được Đức Thánh Cha bổ nhiệm làm Giám Mục đại diện Tông Tòa Kontum.

Sau khi được tấn phong Giám Mục tại Hà Nội ngày 03.10.1952, ngài đến Kontum nhận nhiệm sở vào ngày 02.11.1952.
Ngài đề ra nhiều sáng kiến để đẩy mạnh công cuộc truyền giáo. Là một Giám Mục thừa sai nhiệt thành, năng nổ, Đức Cha Paul Seitz đặc biệt lưu tâm đến mặt xã hội và giáo dục, luôn tìm cách nâng cao đời sống của anh em Dân Tộc thiểu số. Ngài chú trọng cách riêng đến việc đào tạo Linh mục. Theo đường hướng của Công Đồng Đông Dương 1934, ngài tiến hành việc cải tổ Dòng Mến Thánh Giá Giáo Phận từ năm 1959. Vào mùa hè cùng năm, ngài gửi thông báo đến các Giáo xứ trong Giáo Phận để chiêu sinh ơn gọi Dòng Mến Thánh Giá Cải Tổ Kontum (tiền thân của Dòng Đức Maria Nữ Vương Hòa Bình, được ngài sáng lập vào năm 1962).
 
 
Ngày 24.11.1960, Tòa Thánh ban hành Tông hiến Venerabilium Nostrorum thiết lập Hàng Giáo Phẩm Việt Nam. Giáo Phận đại diện Tông Tòa Kontum trở thành Giáo Phận Chính Tòa, và Đức Cha trở thành Giám Mục Chính Tòa tiên khởi. Với châm ngôn sống “Xin làm cho con say mê thánh giá Chúa”, ngài luôn là vị Mục tử quên mình vì đoàn chiên.
 

Ngày 15.08.1975, cùng với các vị thừa sai ngoại quốc khác, ngài rời khỏi Việt Nam. Đón nhận thánh ý Chúa trong tin tưởng và phó thác, ngài giã từ Giáo Phận Kontum để trở về Paris. Tuy khi ra đi, ngài không mang theo hành lý cá nhân, nhưng trái tim lại đầy ắp hình ảnh của đoàn con thân yêu mà ngài đã tận tụy phục vụ trong suốt 38 năm tại Việt Nam.

Ngài qua đời tại bệnh viện Val de Grâce, Paris, ngày 24.02.1984, hưởng thọ 78 tuổi.

Đức Cha Paul Seitz để lại cho hậu thế hai tác phẩm khá nổi tiếng:
1. “Des hommes debout” (Những con người đứng), viết về các anh em Thượng ở miền Nam Việt Nam. Sách viết xong vào cuối tháng 11, 1974, và được nxb. Jacques Barthelemy ấn hành tại Paris, 1975.

2. “Le temps des chiens muets” (Thời của những con chó câm), được viết sau khi Đức Cha trở về Pháp, ghi lại những kinh nghiệm mục vụ của ngài tại vùng đất Tây Nguyên, nxb. Flammarion, Paris, 1992.

Cha Paul Carat (Hội Thừa Sai Paris) cũng viết một cuốn sách về ngài: “Mgr Paul Seitz - Missionnaire durant la guerre d´Indochine [1937-1975] (Đức Giám Mục Paul Seitz - NhàThừa Sai trong cuộc chiến Đông Dương [1937-1975], nxb. Peuple Libre, 2017.
 


TIỂU SỬ ĐẤNG THIẾT LẬP


Đức Cha Phêrô Nguyễn Huy Mai
1913 - 1990
 
Đức Cha Phêrô Nguyễn Huy Mai sinh ngày 03.07.1913 tại Khuyến Lương, ngoại ô Hà Nội, trong một gia đình đạo đức có bảy người con mà ngài là con cả. Năm 1929, ngài vào Tiểu chủng viện Hoàng Nguyên, Hà Nội. Năm 1930, ngài được bề trên gửi sang Pháp du học. Ngày 29.06.1941, ngài được thụ phong Linh mục tại Nhà Thờ Đức Bà Paris. Sau đó, ngài tiếp tục theo học tại Đại học Công Giáo Paris và Đại học Sorbonne. Năm 1947, ngài trở về Việt Nam và lần lượt được bổ nhiệm vào các chức vụ: Phó xứ nhà thờ Chính Tòa Hà Nội, giáo sư Đại chủng viện Xuân Bích Hà Nội, quản xứ Nhà Thờ Chính Tòa Hà Nội, Tổng Đại diện Giáo Phận Hà Nội, Giám đốc Tiểu chủng viện Piô XII… Sau khi Hiệp định Genève được ký kết, ngài vào Nam cùng một số đông Linh mục Hà Nội. Với ước muốn truyền giáo cho anh em Dân Tộc thiểu số, ngài gia nhập Giáo Phận Kontum (Giám Mục đương nhiệm lúc bấy giờ là Đức Cha Paul Seitz). Từ năm 1964, ngài giữ chức Thư ký thường trực Hội Đồng Giám Mục Việt Nam.
 







Ngày 22 tháng 6 năm 1967, Đức Thánh Cha Phaolô VI ban sắc lệnh thiết lập Giáo Phận Ban Mê Thuột và bổ nhiệm ngài làm Giám Mục Chính Tòa tiên khởi. Ngài được tấn phong Giám Mục ngày 15.08.1967 tại Vương Cung Thánh Đường Đức Bà, Giáo Phận Sài Gòn. Lễ nhậm chức diễn ra tại Nhà Thờ Chính Tòa, Giáo Phận Ban Mê Thuột, ngày 22.08.1967.
 
Từ ngày lãnh nhận sứ mệnh Tòa Thánh trao phó, Đức Cha Phêrô đã dồn mọi nỗ lực và các hoạt động của ngài cho việc truyền giáo. Với châm ngôn sống “Người phải lớn lên, còn tôi thì nhỏ lại” (Ga 3,30), ngài tận tụy chăm sóc đoàn chiên Giáo Phận gồm người Kinh và người Dân Tộc thiểu số. Ngài không ngại vất vả, hiểm nguy đến thăm viếng từng Giáo xứ, Giáo họ, Buôn làng để củng cố đức tin của mọi tín hữu. Với nếp sống thanh bần, giản dị, mực thước, làm việc có phương pháp, ngài đã để lại một ấn tượng rất sâu sắc trong tâm trí của mọi thành phần Dân Chúa.
 
Ngay thời gian đầu, ngài mở Chủng viện cho Giáo Phận, mang tên Thánh Lê Bảo Tịnh, và đã khởi công xây dựng những cơ sở đào tạo khác cho Giáo Phận như Trung Tâm Mục Vụ, Nhà Mẹ Dòng Nữ Vương Hòa Bình... Ngài cũng lưu tâm tài bồi đức tin cho cộng đồng Dân Chúa qua việc tổ chức những khóa huấn luyện cho các đoàn thể Công Giáo Tiến Hành, Hội Đồng Giáo xứ, các Giáo họ, các Buôn sóc…

Để hoàn tất công trình mà Đức Cha Paul Seitz đã từng bước thực hiện, trong ý định sáng lập một Dòng mới, Đức Cha Phêrô Nguyễn Huy Mai, ngày 17.03.1969, đã chính thức xin Tòa Thánh thiết lập Dòng Đức Maria Nữ Vương Hòa Bình. Chỉ sau hơn một tháng, Tòa Thánh đã chấp thuận qua văn thư ký ngày 22.04.1969. Trong Lễ Khấn Dòng ngày 31.05.1969, Đức Cha đã công bố Sắc Lệnh Thiết Lập Dòng. Kể từ đây Hội Dòng, với đầy đủ tư cách pháp nhân, hiện diện và hoạt động trong lòng Mẹ Hội Thánh, sánh vai cùng các Hội Dòng khác, dấn thân xây dựng Nước Trời, tại vùng đất Tây Nguyên rộng lớn.
 

Đức Cha Phêrô đã soạn thảo Hiến Pháp cho Hội Dòng, được Tòa Thánh chấp thuận vào ngày 03.02.1977. Ngài cũng đã biên soạn tập Diễn Giải Hiến Pháp cho Hội Dòng. Thật đáng tiếc, do căn bệnh nan y vào lúc cuối đời, ngài chỉ soạn xong phần I. “Sách Đời Sống”, chứ chưa thực hiện phần II. “Sách Quản Trị” như lòng hằng mong mỏi.

Ngài đã an bình về nhà Cha ngày 04.08.1990, tại Tòa Giám Mục Ban Mê Thuột. Những lời sau đây trong tác phẩm “20 năm qua 25 Giáo Phận Việt Nam (1975-2000)” đã phần nào nói lên phẩm chất cao đẹp của vị Giám Mục tận tụy phục vụ Dân Chúa suốt 23 năm dài:
“Về mặt trí tuệ, Đức Cha Phêrô có tiềm năng phong phú để chuyển giao lại cho giới trẻ, cho các học sinh và tu sinh. Ngài cũng là con người kiên trì chịu đựng thời cuộc và cũng nhẫn nại chịu đựng bệnh hoạn. Đức Cha luôn luôn tỏ ra là một “lãnh tụ” cương nghị, biết hướng dẫn Giáo Phận từng bước sáng suốt và can đảm”.

Nt. M. Fiat Lương NVHB