Canh Thức: Lễ Thánh Giuse – Bạn Trăm Năm Đức Trinh Nữ Maria 19/3/2023
434
.jpg)
Chủ đề: CÙNG THÁNH GIUSE CỦNG CỐ TINH THẦN HIỆP THÔNG
trong thầm lặng nguyện cầu và bác ái yêu thương
Dấu Thánh Giá- Hát xin ơn Chúa Thánh Thần (PC 14)
I. HƯỚNG NGUYỆN
Kính thưa cộng đoàn,
Thư chung của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam năm 2022 về “Giáo hội hiệp hành” đã nhấn mạnh: “Dù giai đoạn Thượng Hội đồng cấp giáo phận đã kết thúc, tinh thần hiệp hành vẫn cần phải được tiếp tục và phát huy trong đời sống Giáo hội địa phương”. Vì thế, Hội Đồng Giám Mục Việt Nam đã đưa ra chương trình mục vụ ba năm sắp tới, trong đó chủ đề năm 2023 là “củng cố sự hiệp thông”.
Tinh thần hiệp thông cần phải được tiếp tục và đẩy mạnh vì hiệp thông giữ vị trí then chốt và là điều kiện thiết yếu để Hội Thánh tồn tại lâu bền. Trong Tông Thư “Khởi đầu Thiên Niên kỷ mới” Ðức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II nhấn mạnh: Hiệp thông chính là “linh hồn” làm cho “cơ chế Giáo Hội” sống động. Hội Đồng Giám Mục còn nhận thấy hiện nay Giáo hội đã có sự hiệp thông; tuy nhiên, cần chỉnh đốn và loại bỏ các nhược điểm để đưa hiệp thông đi đúng hướng và đạt tới đỉnh cao hơn.
Mừng lễ kính Thánh Giuse trong bối cảnh hướng đến một Giáo hội hiệp hành theo tinh thần của Thượng Hội Đồng Giám mục thế giới, giờ canh thức tối nay chúng ta cùng chiêm ngắm mẫu gương sống tinh thần hiệp hành của Thánh Giuse. Ngài đã hiệp thông với Thiên Chúa và với tha nhân qua sự cộng tác thầm lặng, nguyện cầu và bác ái yêu thương. Nhờ lời chuyển cầu của Thánh nhân, xin Chúa giúp chúng ta, nhất là trong Mùa Chay này, biết bắt chước Thánh Giuse trong việc tích cực sống tinh thần hiệp thông qua thầm lặng và yêu thương trên con đường cùng nhau tiến về quê Trời.
II. DÂNG HƯƠNG - TÔN VINH THÁNH GIUSE (Kính mời cộng đoàn đứng)
Kính thưa Thánh Cả Giuse,
Qua bao thế hệ, Hội Thánh đã, đang và vẫn sẽ dành cho Cha một chỗ đứng cao trọng trong Phụng Vụ thánh. Dòng chúng con thật diễm phúc vì được Thánh Cả bảo trợ. Gói trọn tâm tình thảo kính tri ân, giờ đây, chúng con xin thành kính dâng lên Cha Thánh nén hương trầm của lời kinh nguyện và tôn vinh - tựa làn hương thơm nhân đức của Cha tỏa bay trước Thiên nhan.
Dâng nén hương lòng kính mừng cha
Tỏa ngát hương thơm trước Ngai Tòa
Kiên trì thầm lặng gương Thánh Cả
Danh người - công - chính, tỏa hương xa.
Tinh khôi huệ trắng giữa ngàn hoa.
Bình an hiệp nhất đến muôn nhà.
Kiên trì thầm lặng luôn tỉnh thức
Đoàn con cảm mến mãi hoà ca.
HÁT: Tôn vinh Thánh Giuse (NC 54)
III. LỊCH SỬ VÀ PHỤNG VỤ (Kính mời cộng đoàn ngồi)
Việc tôn sùng Thánh Giuse, bạn trăm năm Đức Maria và là cha nuôi Chúa Giêsu, được phổ biến từ thế kỷ thứ V. Lễ này xuất hiện lần đầu tiên vào năm 800, trong Hạnh các thánh tử đạo xứ Gaule, vào ngày 19.3, trùng hợp với ngày lễ một Thầy Phó tế của Antiochia cũng mang tên Josippe. Sau đó, việc tôn kính lan tràn khắp nơi vào thế kỷ thứ XIV, XV và XVI. Vào năm 1870, Đức Giáo Hoàng Piô IX công bố Thánh Giuse là quan thầy Hội thánh, lễ mừng vào ngày 19.3 hàng năm.
Đức Lêô XIII ra thông điệp Về Lòng Tôn Kính Thánh Cả Giuse và truyền dành tháng 3 trong năm để tôn kính Thánh Cả. Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan XXIII đã ghi tên Thánh Giuse vào Kinh Nguyện Thánh Thể I, sau tên Đức Mẹ. Và gần đây, năm 2021, muốn tái khẳng định Thánh Giuse là Đấng Bảo Trợ Hội Thánh toàn cầu, ngài muốn một lần nữa phó thác Hội Thánh trong tay Thánh Giuse. Năm 2021, Đức Thánh Cha Phanxicô mở một năm đặc biệt về Thánh Giuse; xin Thánh Cả chăm sóc giữ gìn Dân Chúa; đặc biệt trong cơn đại dịch Covid-19.
Đối với lịch sử Giáo Hội Việt Nam, ngày lễ Thánh Giuse 19.3 còn là một cột mốc quan trọng trong cuộc hành trình truyền giáo. Vào chính ngày 19.3.1627, phái đoàn truyền giáo của Cha Đắc Lộ đã cập bến Cửa Bạng ở Đàng Ngoài để đem Tin Mừng cho dân tộc Việt Nam. Do đó, các ngài đã chọn Thánh Cả Giuse làm Đấng Quan Thầy Giáo Hội Việt Nam.
Giờ đây, với tâm tình hướng vọng về Cha Thánh và cậy nhờ lời cầu bầu quyền thế của người, nguyện xin Chúa thánh hóa mỗi tâm hồn chúng ta, hầu chúng ta biết mở lòng lắng nghe và hiểu Lời Chúa qua Tin Mừng theo thánh Matthêu.
IV. SUY NIỆM
• Tin Mừng Matthêu 1:18-24. (Kính mời cộng đoàn đứng)
1. Cùng Thánh Giuse – củng cố tinh thần hiệp thông trong thầm lặng, nguyện cầu (Kính mời cộng đoàn ngồi)
Trong bài Tin Mừng hôm nay, Thánh sử Matthêu đã ghi lại, “Ông Giu-se, chồng bà, là người công chính” (Mt 1:19). Thánh Giuse được ca ngợi là người công chính; đức công chính của người trước tiên được biểu lộ qua sự hiệp thông đối với Thiên Chúa trong thầm lặng nguyện cầu để nhận ra Thiên ý. Trong văn hoá Do Thái thời Chúa Giêsu, khi thành hôn, 2 người nam nữ ký kết giao ước với nhau và họ đã có sự ràng buộc vợ chồng như kết hôn ngày nay. Tuy nhiên, cô dâu vẫn ở bên nhà ngoại một thời gian cho đến đêm đám cưới, khi đó cô dâu sẽ rời khỏi nhà mình để đến nhà chồng. Lúc này, hôn lễ mới được hoàn tất. Trong thời gian Maria còn ở với cha mẹ, Thánh Giuse bàng hoàng biết tin Maria có thai.
Nếu khi rơi vào hoàn cảnh bị chính người phụ nữ mình yêu thương ngoại tình, phần lớn các ông chồng thường oán trách tức giận. Còn Thánh Giuse chắc chắn cũng rất đau lòng, nhưng ngài không vội phản ứng, thay vào đó là sự điềm tĩnh và có khoảng lặng để nhận ra đâu là thánh ý Chúa. Thánh Giuse đã nhớ đến các điều luật liên quan đến tội ngoại tình và ngài đã dừng lại nơi điều là, “Nếu một người đàn ông đã lấy vợ và đã ăn ở với nàng rồi, mà sau đó nàng không đẹp lòng người ấy nữa, vì người ấy thấy nơi nàng có điều gì chướng, thì sẽ viết cho nàng một chứng thư ly dị, trao tận tay và đuổi ra khỏi nhà” (Đnl 24:1). Thánh Giuse đã quyết định sẽ tuân theo điều luật này của Chúa: ly dị và lìa bỏ Maria cách kín đáo. Dù trong hoàn cảnh rối ren nhất, Thánh Nhân vẫn bình tĩnh để nhớ đến điều luật Chúa dạy, và để Lời soi sáng hướng dẫn cho quyết định, hành động của mình. Điều này cũng cho thấy rằng, Thánh Giuse là người siêng năng học hỏi, cầu nguyện với Kinh Thánh, và để Lời Chúa in sâu vào tâm trí ngài; nhờ vậy, Lời đó mới có thể xuất hiện và chi phối tư tưởng ngài như vậy.
Sự tĩnh lặng của Thánh Giuse còn giúp ngài nhạy bén nhận ra ý Chúa qua giấc mơ. Trong Kinh Thánh, giấc mơ là phương tiện Thiên Chúa dùng để gặp gỡ và mạc khải cho con người. Thánh Giuse đã được sứ thần Chúa báo mộng cho biết, “đừng ngại đón Maria vợ ông về, vì bào thai Maria đang mang là do quyền năng Chúa Thánh Thần” (Mt 1:20). Giuse hết sức bối rối. Làm sao ngài có thể hiểu được có thai “do quyền năng Chúa Thánh Thần” nghĩa là gì? Làm sao Đấng Cứu Thế lại có thể được sinh ra bởi người phụ nữ nông thôn hèn mọn này? Làm sao có thể đón Maria về nhà mình, vì điều đó hoàn toàn trái với điều luật Chúa đã truyền dạy? Trong tình huống khó xử này, chắc hẳn Giuse đã phải thật điềm tĩnh để phân định và nhận ra đâu thực sự là ý Chúa muốn ngài thực hiện trong hoàn cảnh của mình. Cho dù con đường phía trước tối tăm và không biết sẽ bị xử thế nào nếu lỡ bị phát hiện ra mình trốn luật, Thánh Giuse vẫn can đảm tín thác để làm theo ý Chúa, từ bỏ kế hoạch riêng, và trở thành hạt lúa mì mục nát để hiến trọn cho chương trình cứu độ.
Khi Mùa Chay, mùa của sám hối trở về, việc trở về sâu xa nhất là trở về cõi lòng mình trong thầm lặng để lắng nghe, để hiểu, để đón nhận, và để thực thi ý Chúa. Ðức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II cũng đã nhắc nhớ, “Ngày 19 tháng 3, chúng ta cử hành Lễ Thánh Giuse. Vào trung tâm của Mùa Chay, Phụng vụ trình bày cho chúng ta vị thánh vĩ đại này như là gương mẫu để noi theo, và như là Ðấng bảo vệ để chúng ta cầu khẩn…” Vâng, trong thời gian phụng vụ Mùa Chay sâu lắng này, Giáo hội giúp chúng ta hướng lòng đến Thánh Cả Giuse để bắt chước mẫu gương tuyệt vời của tinh thần hiệp thông trong thinh lặng, nguyện cầu. Hiến pháp của Dòng cũng dạy, “Thinh lặng là một yêu sách của tình yêu Thiên Chúa, vì thế cần phải có một sự cô tịch để lắng nghe Thiên Chúa nói trong tâm hồn, mọi biến cố, và mọi hoàn cảnh” (HP. 69). Dẫu chúng ta đã biết thinh lặng rất cần thiết và quan trọng trong đời sống theo Chúa; tuy nhiên, chúng ta vẫn dễ bị cuốn vào sự náo nhiệt ồn áo bên ngoài, và thiếu đi khoảng lặng nội tâm, một cõi riêng dành cho Chúa. Chúng ta quên đi chiều kích cốt lõi của đời thánh hiến: đó là được Chúa chọn gọi để trước tiên chúng ta ở lại với Chúa, sau đó chúng ta mới được Ngài sai đi (Mk 2:15).
Xin Chúa giúp chúng ta biết ở lại với Chúa: kiếm tìm một phòng khách đón tiếp Thiên Chúa đến viếng thăm, gặp gỡ, và nói chuyện với chúng ta. Nhờ đó, chúng ta có thể cảm nhận được sự ấm áp của tình yêu Giêsu ngang qua những biến cố vui buồn của hành trình dâng hiến. Cũng nhờ tĩnh lặng, chúng ta có thể lắng nghe, học hiểu, và yêu mến Ngài hơn, nhất là mỗi ngày được trở nên đồng hình đồng dạng với Ngài.
HÁT: Gần bên Chúa (HN … )
2. Cùng Thánh Giuse – củng cố tinh thần hiệp thông trong đức ái trọn hảo
Qua câu Tin Mừng chúng ta vừa suy niệm, “Ông Giu-se, chồng bà, là người công chính và không muốn tố giác bà, nên mới định tâm bỏ bà cách kín đáo” (Mt 1:19), thánh Matthêu cho chúng ta thấy sự công chính của Thánh Giuse, được thể hiện qua chiều kích thiêng liêng đối với Thiên Chúa. Ngoài ra, Thánh sử còn làm nổi bật sự hiệp thông bác ái của Thánh Giuse với tha nhân, cụ thể trong bài Tin Mừng này là đối với Mẹ Maria. Giuse “không muốn tố giác bà, nên mới định tâm bỏ bà cách kín đáo” (Mt 1:19).
Truyền thống Do Thái chiếu theo luật Môsê quy định: khi người phụ nữ phạm tội ngoại tình và bị tố cáo, người phụ nữ ấy chắc chắn bị ném đá cho tới chết (Đnl 22: 23-24). Con người đầy từ tâm của Giuse không nỡ để Maria chịu hình phạt như thế. May thay, có điều luật khác với cách hành xử mang tính nhân văn hơn, đó là viết giấy li dị và từ bỏ vợ cách kín đáo (Đnl 24:1). Giuse đã chọn cách giải quyết âm thầm này, giúp ngài vừa chu toàn luật Chúa vừa đối xử nhân từ êm đẹp với Maria. Giuse đáp lại “sự phản bội” bằng lòng bác ái yêu thương. Ngài tìm cách bảo vệ Maria từ phẩm giá đến cả tính mạng. Thái độ của Giuse đã hoạ lại tấm lòng nhân ái của Thiên Chúa, đúng như điều mà chính Chúa Giêsu truyền dạy các môn đệ sau này, "Anh em hãy có lòng nhân từ, như Cha anh em là Đấng nhân từ” (Lc 6:36).
Chặng đường tiếp theo của Thánh Giuse nối kết bằng chuỗi tình yêu cho dù phải bước đi trong đêm tối mịt mù. Thánh Augustinô nói, “Cứ yêu đi rồi muốn làm gì thì làm.” Tình yêu chính là nền tảng và là kim chỉ nam của mọi hành động. Đới với Thánh Giuse, tuy không lên tiếng, nhưng ngôn ngữ tình yêu của ngài được biểu lộ qua hành động cụ thể: ngài hy sinh, chia sẻ và đồng hành với Mẹ Maria trong nhiều biến cố khó khăn thử thách. Và vì yêu thương, Thánh Giuse hết lòng chăm sóc, nuôi dưỡng, dạy dỗ trẻ thơ Giêsu - báu vật được Thiên Chúa ủy thác. Ngài cũng đồng hành với Mẹ Maria và con trẻ Giêsu trong nguyện cầu, cùng hành hương lên Đền Thờ để tế lễ và thờ phượng Thiên Chúa. Ngài luôn hy sinh để trở thành cột trự vững chắc an toàn cho gia đình. Đức ái trọn hảo của Cha Thánh toả sáng giống như hoa trái tình yêu thánh Phaolô miêu tả trong thư gửi giáo đoàn Côrintô: tình yêu thì “nhẫn nhục, hiền hậu, không ghen tương, không vênh vang, không tự đắc, không làm điều bất chính, không tìm tư lợi, không nóng giận, không nuôi hận thù, … Đức mến tha thứ tất cả, tin tưởng tất cả, hy vọng tất cả, chịu đựng tất cả” (1Cr 13: 4-7).
Chiêm ngắm gương Cha Thánh cũng là cơ hội giúp chúng ta nhìn lại bản thân và xin Chúa giúp chúng ta mỗi ngày biết làm triển nở tinh thần hiệp thông với Chúa và với nhau trong thinh lặng, nguyện cầu, trong đức ái trọn hảo, và cùng nhau quan tâm thể hiện:
sự hiệp thông mật thiết với Thiên Chúa qua việc cùng nhau cầu nguyện,
cùng nhau tham gia vào sinh hoạt chung của cộng đoàn,
cùng nhau giải quyết và vượt qua mọi vấn đề khó khăn,
và cùng nhau cộng tác vào sứ vụ mà Thiên Chúa giao phó.
(Thinh lặng – tư niệm)
HÁT: Cũng một kiếp người (TC 205 câu 3).
V. VỚI THÁNH GIUSE DÂNG CHÚA LỜI NGUYỆN XIN
Chủ sự: Thiên Chúa đã ban cho Thánh Giuse được cộng tác với Người trong chương trình cứu độ và Thánh Cả vẫn luôn hiện diện cách âm thầm để cầu thay nguyện giúp cho chúng ta. Vì thế, trong niềm cậy tin vào lời chuyển cầu quyền thế của Thánh Giuse, chúng ta cùng dâng lời nguyện xin.
1. Trong sứ điệp mùa chay năm nay, Đức Thánh Cha Phaxicô mời gọi các Kitô hữu hãy trở nên những nghệ nhân của tính hiệp hành bằng việc lắng nghe và giúp đỡ; biến đổi đời sống. Nhờ lời chuyển cầu của Thánh Cả Giuse - bổn mạng của Giáo hội hoàn vũ cũng như của Giáo hội Việt Nam, xin Chúa cho mọi thành phần dân Chúa, biết tích cực góp phần vào việc xây dựng một Hội thánh hiệp nhất yêu thương và sẵn sàng sẻ chia, lan toả tình yêu cứu độ của Chúa đến với mọi người. Xin Chúa nhậm lời chúng con.
2. “Khi tỉnh giấc, ông Giuse làm như sứ thần Chúa dạy.” Kế hoạch cứu độ đã được thực hiện nhờ việc cộng tác âm thầm của của Thánh Giuse qua việc đồng hành cùng Mẹ Maria yêu thương dưỡng nuôi Đấng Cứu Thế. Nhờ sự che chở phù trì của Thánh Nhân, xin Chúa ban cho các Giám mục, Linh mục, quý ân thân nhân, quý cộng đoàn: Lưu Trú Hòa Bình, Thiên Phúc – Phúc Lộc, Công Chính – Long Điền, Diệu Sơn – Sài Gòn, cách riêng Cha Quản lý và cha Chưởng Ấn Giáo phận đã nhận Thánh Giuse làm bổn mạng luôn nhận ra và chu toàn thánh ý Chúa trong mọi cảnh huống của cuộc đời. Xin Chúa nhậm lời chúng con.
3. Thánh Giuse đã nêu gương tinh thần sống Hiệp thông trong gia đình. Xưa trên trần gian, Ngài đã sống tròn bổn phận của một trụ cột gia đình, là nơi nương tựa bình an cho Chúa Giêsu và Mẹ Maria. Xin Chúa cho các bậc cha mẹ biết hi sinh và nhẫn nại xây đắp tình yêu thương gia đình theo khuôn mẫu Thánh gia, luôn ý thức chu toàn trách nhiệm giáo dục con cái theo đường hướng chung của Giáo hội, và tích cực xây dựng tình làng nghĩa xóm thêm gắn bó yêu thương. Xin Chúa nhậm lời chúng con.
4. Thánh Giuse là Đấng bảo trợ những tâm hồn dâng hiến. Giáo Hội coi Thánh Giuse là “Đấng giữ gìn các kẻ đồng trinh.” Ngài đã giữ gìn Đức Maria và Ngài cũng sẵn sàng giữ gìn những người tận hiến đời mình cho Chúa. Nhờ lời Thánh Nhân cầu thay nguyện giúp, xin Chúa luôn nâng đỡ và ban ơn cho chị TPT, quý chị ban TCV được dồi dào sức khoẻ, ơn khôn ngoan và sức mạnh để dẫn dắt Dòng bước đi trong chân lý và tình yêu. Xin cho các chị em trong Dòng biết chu toàn bổn phận được giao phó trong nguyện cầu và tin yêu. Đặc biệt trong năm củng cố sự hiệp thông, xin cho chúng con luôn biết liên kết với nhau trong chia sẻ và đỡ nâng, tâm đầu ý hợp làm triển nở cây đoàn sủng của Dòng và góp phần xây dựng Hội thánh ngày một lan rộng hơn. Xin Chúa nhậm lời chúng con.
VI. LỜI NGUYỆN KẾT
Lạy Thiên Chúa Tình yêu và là Cha giàu lòng xót thương,
Chúa đã cho Thánh Cả Giuse là Đấng Bảo Trợ, và là Đấng chuyển cầu rất mạnh thế của Giáo hội và của Dòng chúng con. Nhờ lời chuyển cầu của Thánh Nhân, xin cho chúng con hướng đến tinh thần hiệp hành bằng một đời sống khiêm nhường, âm thầm nguyện cầu và hết tình yêu thương. Xin giữ gìn chúng con khỏi mọi nguy biến và biết tích cực cộng tác vào công cuộc xây dựng Hội Thánh Chúa ngày một thánh thiện, hiệp nhất và yêu thương. Chúng con cầu xin nhờ Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng con.
VII. KINH TỐI
HÁT: Con dâng linh hồn trong tay Chúa
HÁT: Đức Mẹ (KN 37)