ĐỨC MARIA TRONG CỰU ƯỚC BÀI XVI
364
ĐỨC MARIA TRONG CỰU ƯỚC XVI
HÌNH TƯỢNG ĐỨC MA-RI-A
II NHỮNG BIỂU TƯỢNG ĐẸP NHẤT VỀ MẸ
Các bạn thân mến,
Căn cứ theo Thánh Kinh, cũng như dựa theo các Giáo Phụ ở những thế kỷ đầu, nhiều biểu tượng khác nhau được dùng để chỉ Mẹ Maria, thí dụ Mẹ là “Hòm Bia Cứu Độ” “Chiếc thang Giacóp” “Vườn Địa Đàng của Chúa”; “Cổng Phía Đông của Đền Thờ”, vv… Nhưng những biểu tượng đẹp nhất, thân thương nhất, được ưa dùng nhất cũng như được nói đến nhiều nhất là :
- Mẹ Maria, “Hòm Bia Giao Ước”,
- Mẹ Maria, “Cửa ngõ của Thiên Chúa” hay “Cổng Thiên Đàng”.
1. Mẹ Maria, “Hòm Bia Giao Ước”
1. Mẹ Maria, “Hòm Bia Giao Ước”
Việc Đức Maria được ví với Hòm Bia Giao Ước của Thiên Chúa là một trong những biểu tượng ưu việt và đẹp nhất của Đức Maria trong Cựu Ước. Đối với người Do Thái, Hòm bia Giao Ước là một báu vật cực kỳ linh thánh, là nguồn sức mạnh để họ nương tựa khi phải đối đầu với địch thù, là nơi Thiên Chúa hiện diện, ngự trị ở giữa họ. Hòm Bia được chế tạo tỉ mỉ theo những chỉ thị của Thiên Chúa, được làm bằng loại gỗ keo (acacia) không bao giờ bị mối mọt. Trong Hòm Bia có cất giữ bảng 10 giới răn, một đấu Manna và cây gậy của A-ha-ron. Mẹ Maria được chính Thiên Chúa nhớ đến từ trước muôn đời, được vinh dự cao cả - đại diện cho toàn nhân loại - cưu mang và đưa Con Thiên Chúa vào thế gian để cứu độ, phục hồi loài người phải mang án chết do nguyên tổ sai phạm. Trong thời Cựu Ước, Hòm Bia Giao Ước - biểu tượng cho sự hiện diện của Giavê Thiên Chúa – thường được đặt nơi cực thánh ; nếu cần di chuyển thì có người khiêng. Vào thời Tân Ước, Mẹ Maria dùng chính thân mình cưu mang Lời Thiên Chúa - Đấng là Đường, là Sự thật và là Sự sống. Mẹ chính là Hòm Bia sống động và luôn mãi có mặt bên cạnh chúng ta. Chúng ta không sợ Hòm Bia bị thất lạc hay bị quân thù cướp mất, cũng không cần phải tuyển lựa đến mấy người xứng đáng để khiêng. Hòm bia Maria không đòi phải được đặt nơi cao quý, tôn nghiêm, cách xa chúng ta, nhưng lại linh hoạt, chủ động đem Thiên Chúa Tình Yêu đến khắp nơi, cho hết mọi người, cho bất cứ ai cần đến. Ngày xưa, người ta đặt vào trong Hòm Bia Giao Uớc những vật dụng tượng trưng cho Thiên Chúa, cho quyền lực của Người, Mana tượng trưng cho lương thực từ Ngài, cùng vật dụng của người mà Người đã chọn (gậy của A-ha-ron). Ngày nay, Mẹ Maria đã dùng chính thân thể mình để làm nên xương thịt con người của Đấng Cứu Thế. Nói cách khác, Mẹ là Hòm Bia Giao Ước thật sự sống động, Bà cưu mang chính Lời của Thiên Chúa Nhập Thể. Ngôi Lời mặc lấy xác phàm, trở thành Con của Bà, chứ không phải lời được viết trên bia đá khi xưa. Bà cưu mang trong cung lòng mình gốc Giêsê nẩy chồi chứ không phải cây gậy chăn chiên của A-ha-ron. Bà không cưu mang vật dụng của tư tế dùng mà cưu mang chính vị Linh Mục Tối Cao muôn đời. Bà không cưu mang “Manna” bánh từ trời mà xưa kia Thiên Chúa ban xuống để nuôi dân Ít-ra-en khi họ phải đi bốn mươi năm trong sa mạc, tượng trưng cho Thánh Thể, nhưng chứa đựng trong cung lòng Bà chính Thân thể, Máu huyết, Linh hồn và Thiên tính của Chúa Kitô Thánh Thể, được Thiên Thần chúc tụng tôn vinh. Chính Bà đã cưu mang và sinh hạ Con Thiên Chúa- Đấng Cứu độ nhân loại, Thiên Chúa thật và người thật.
Qua trình thuật của Luca Thánh sử, đối với những Kitô hữu đầu tiên, Đức Maria là Hòm Bia của Giao Ước Mới: “Hồi ấy, bà Maria vội vã lên đường, đến miền núi, vào một thành thuộc chi tộc Giu-đa. Bà vào nhà ông Da-ca-ri-a và chào hỏi bà Ê-li-sa-bét. Bà Ê-li-sa-bét vừa nghe tiếng bà Maria chào, thì đứa con trong bụng nhảy lên, và bà được đầy tràn Thánh Thần, liền kêu lớn tiếng và nói rằng: "Em được chúc phúc hơn mọi người phụ nữ, và người con em đang cưu mang cũng được chúc phúc. Bởi đâu tôi được Thân Mẫu Chúa tôi đến với tôi thế này? Vì này đây, tai tôi vừa nghe tiếng em chào, thì đứa con trong bụng đã nhảy lên vui sướng” (Lc 1:39-44). Những điều Tin mừng Luca viết tương ứng với sách Samuel nói về Hòm Bia Giao Ước (2 Sam 6:2-11).1 Cuối cùng, chính việc Đức Mẹ đã được đặc ân hồn xác lên trời, tận hưởng vinh quang Chúa muôn đời, giúp chúng ta xác tín rằng Mẹ chính là Hòm Bia vĩnh cửu của Thiên Chúa (vì Thiên Chúa ở đâu thì Mẹ cũng ở đó và ngược lại). Ngày xưa Hòm Bia là vật vô tri nhưng rất linh thánh. ngày nay Mẹ là Đấng Thánh rất mực sống động và yêu thương. Mẹ là Đấng bầu cử thần thế - không ai sánh bằng- cho tất cả mọi người trước mặt Con Mẹ, để rồi Thiên Chúa (Con Mẹ) ở đâu, Hòm Bia (là Mẹ) ở đấy, và tất cả Giáo Hội (con cái của Mẹ) cũng sẽ ở đó.
Qua trình thuật của Luca Thánh sử, đối với những Kitô hữu đầu tiên, Đức Maria là Hòm Bia của Giao Ước Mới: “Hồi ấy, bà Maria vội vã lên đường, đến miền núi, vào một thành thuộc chi tộc Giu-đa. Bà vào nhà ông Da-ca-ri-a và chào hỏi bà Ê-li-sa-bét. Bà Ê-li-sa-bét vừa nghe tiếng bà Maria chào, thì đứa con trong bụng nhảy lên, và bà được đầy tràn Thánh Thần, liền kêu lớn tiếng và nói rằng: "Em được chúc phúc hơn mọi người phụ nữ, và người con em đang cưu mang cũng được chúc phúc. Bởi đâu tôi được Thân Mẫu Chúa tôi đến với tôi thế này? Vì này đây, tai tôi vừa nghe tiếng em chào, thì đứa con trong bụng đã nhảy lên vui sướng” (Lc 1:39-44). Những điều Tin mừng Luca viết tương ứng với sách Samuel nói về Hòm Bia Giao Ước (2 Sam 6:2-11).1 Cuối cùng, chính việc Đức Mẹ đã được đặc ân hồn xác lên trời, tận hưởng vinh quang Chúa muôn đời, giúp chúng ta xác tín rằng Mẹ chính là Hòm Bia vĩnh cửu của Thiên Chúa (vì Thiên Chúa ở đâu thì Mẹ cũng ở đó và ngược lại). Ngày xưa Hòm Bia là vật vô tri nhưng rất linh thánh. ngày nay Mẹ là Đấng Thánh rất mực sống động và yêu thương. Mẹ là Đấng bầu cử thần thế - không ai sánh bằng- cho tất cả mọi người trước mặt Con Mẹ, để rồi Thiên Chúa (Con Mẹ) ở đâu, Hòm Bia (là Mẹ) ở đấy, và tất cả Giáo Hội (con cái của Mẹ) cũng sẽ ở đó.
Các bạn thân mến,
Sự cưu mang Con Đấng Tối Cao của Mẹ Maria đã được Thiên Thần chúc tụng khi Truyền tin, và cũng chính Thần Khí đã được Thiên Thần báo trước ấy, linh hứng qua miệng lưỡi của người chị họ là bà Ê-li-sa-bét, nên bà Ê-li-sa-bét cất tiếng ca tụng công trình mà sứ thần Gabriel đã khởi đầu.
Ngày xưa hòm bia “Giao Uớc” luôn đi trước trong các cuộc chiến, đem lại chiến thắng cho trận chiến đó. Ngày hôm nay chúng ta vẫn xác tín điều đó, nghĩa là trong mọi cuộc chiến, mọi việc làm chúng ta cũng cần phải có Hòm Bia đi trước, chúng ta phải cầu cứu đến Bà mới đem lại thành công hay chiến thắng. Những tràng chuỗi Mân Côi vô địch sẽ mãi mãi không làm cho chúng ta thất vọng. Hai cuộc chiến không cân đối của Châu Âu và quân Hồi Giáo đã bị đánh bại bởi chuỗi Mân côi. Trận thứ nhất năm 1571 ở Lepanto (sau trận hải chiến này chúng ta có ngày lễ cho Kinh Mân Côi 7/10). Trận thứ hai, một thế kỷ sau tại Vienna (1683). Trận này liên quân châu Âu đứng đầu bởi vua Ba Lan Jan III Sobieski. Sau khi nhận được chỉ thị của Đức Giáo Hoàng Innocent XI phải lấy lại những vùng lãnh thổ của Âu Châu đã bị Đế quốc Ottoman chiếm đóng. Ông đã đưa hết quân đội của mình đến Czestochowa nơi lưu giữ hình tượng Black Madona (Đức Mẹ Đen), họ dâng mình cho Đức Maria, sau đó đi bộ hơn 400 dặm đến Vienna, trong lúc di chuyển Vua Sobleski ra lệnh cho tất cả quân đội ông cầu nguyện bằng kinh Mân Côi. Trong trận chiến ác liệt cuối cùng này quân đội của ông vừa chạy về phía quân Hồi giáo vừa la to “Jesus and Mary save us” (Xin Chúa Giêsu và Đức Maria cứu chúng con”. Chì vài giờ sau, quân của Sobieski đã chiến thắng hoàn toàn cuộc chiến không cân xứng này đã đẩy quân Hồi giáo ra khỏi những vùng chúng đã chiếm đóng trước đó.
Xin mở ngoặc để nói về liên quan giữa “Hòm Bia” Giao Ước thời Cựu Ước và “Hòm Bia” trong Tân Ước. Hòm bia giao ước bị thất lạc trong Cựu Ước. Ngôn sứ Giê-rê-mi-a trong thời lưu đày: “… vị ngôn sứ được báo mộng, đã truyền phải đưa Lều và Hòm Bia cùng đi với ông lên núi ông Mô-sê đã lên để nhìn ngắm cơ nghiệp của Thiên Chúa. Khi đến đó, ông Giê-rê-mi-a gặp thấy một cái nhà giống hình một cái hang; ông đưa Lều, Hòm Bia và bàn thờ dâng hương vào đấy, rồi bít cửa lại. Sau đó, một số người đồng hành với ông tính trở lại để ghi dấu đường, nhưng không tìm ra. Biết chuyện ấy, ông Giê-rê-mi-a trách mắng họ: "Nơi ấy chẳng ai được biết cho đến khi Thiên Chúa tập hợp dân lại và tỏ lòng thương xót họ. Bấy giờ Đức Chúa sẽ cho thấy tất cả những thứ đó: vinh quang của Đức Chúa và đám mây sẽ xuất hiện, như dưới thời ông Mô-sê, cũng như sau này dưới thời vua Sa-lô-môn, khi vua cầu cho lễ thánh hiến Đền Thờ được cử hành long trọng." (Macabê 2 chương 2 câu 4-8).
Trong biến cố Truyền Tin, Thánh sử Lu-ca trình bày Đức Maria được miêu tả như là Hòm Bia Giao Ước Mới. Sứ thần Gabriel đáp: "Thánh Thần sẽ ngự xuống trên bà, và quyền năng Đấng Tối Cao sẽ rợp bóng trên bà, vì thế, Đấng Thánh sắp sinh ra sẽ được gọi là Con Thiên Chúa” (Luca chương 1 câu 35). Điều này làm cho chúng ta liên tưởng đến Đám mây vinh quang “bao trùm”. Sách Xuất Hành viết” Ông Mô-sê không thể vào Lều Hội Ngộ vì đám mây đậu trên đó, và vinh quang ĐỨC CHÚA đầy tràn Nhà Tạm. (Xuất Hành chương 40 câu 35). Cuối cùng Hòm Bia Giao Ước tái xuất hiện lần cuối trong Sách Khải Huyền của Gio-an “Đền Thờ Thiên Chúa ở trên trời mở ra, và Hòm Bia Giao Ước xuất hiện trong Đền Thờ. Và có ánh chớp, tiếng sấm tiếng sét, động đất và mưa đá lớn.” (Khải Huyền chương 11 câu 19). Liền tiếp theo sau là “Rồi có điềm lớn xuất hiện trên trời: một người Phụ Nữ, mình khoác mặt trời, chân đạp mặt trăng, và đầu đội triều thiên mười hai ngôi sao. Bà có thai, đang kêu la đau đớn và quằn quại vì sắp sinh con” (Gioan chương 12 câu 1 v à 2)
Trong biến cố Truyền Tin, Thánh sử Lu-ca trình bày Đức Maria được miêu tả như là Hòm Bia Giao Ước Mới. Sứ thần Gabriel đáp: "Thánh Thần sẽ ngự xuống trên bà, và quyền năng Đấng Tối Cao sẽ rợp bóng trên bà, vì thế, Đấng Thánh sắp sinh ra sẽ được gọi là Con Thiên Chúa” (Luca chương 1 câu 35). Điều này làm cho chúng ta liên tưởng đến Đám mây vinh quang “bao trùm”. Sách Xuất Hành viết” Ông Mô-sê không thể vào Lều Hội Ngộ vì đám mây đậu trên đó, và vinh quang ĐỨC CHÚA đầy tràn Nhà Tạm. (Xuất Hành chương 40 câu 35). Cuối cùng Hòm Bia Giao Ước tái xuất hiện lần cuối trong Sách Khải Huyền của Gio-an “Đền Thờ Thiên Chúa ở trên trời mở ra, và Hòm Bia Giao Ước xuất hiện trong Đền Thờ. Và có ánh chớp, tiếng sấm tiếng sét, động đất và mưa đá lớn.” (Khải Huyền chương 11 câu 19). Liền tiếp theo sau là “Rồi có điềm lớn xuất hiện trên trời: một người Phụ Nữ, mình khoác mặt trời, chân đạp mặt trăng, và đầu đội triều thiên mười hai ngôi sao. Bà có thai, đang kêu la đau đớn và quằn quại vì sắp sinh con” (Gioan chương 12 câu 1 v à 2)
Tóm lại Đức Maria là Hòm Bia Giao Ước mới và Vĩnh cửu, là đền thánh sống động của Ngôi Lời cho tất cả mọi người vào mọi thời, mọi nơi.
Tạm biệt các bạn.